Η εφαρμογή ορθών πρακτικών στην εκτροφή βοοειδών αποτελεί τη σωστή βάση για το τι τρώνε τα μοσχάρια.

Η εφαρμογή ορθών πρακτικών στην εκτροφή βοοειδών αποτελεί τη σωστή βάση για το τι τρώνε τα μοσχάρια. Και φυσικά για τη σωστή βάση για μια καλή παραγωγή.

Στην Ελλάδα τα συστήματα εκτροφής βοοειδών μπορούν να χωριστούν σε 2 κύριες κατηγορίες: τα εκτατικά και τα εντατικά συστήματα. Ο διαχωρισμός γίνεται ως εξής: Τα συστήματα που βασίζονται στην ελεύθερη βόσκηση θεωρούνται εκτατικά. Ενώ εκείνα που χρησιμοποιούν στη διατροφή τους συμπυκνωμένες ζωοτροφές εντατικά. Χωρίς ωστόσο να είναι απόλυτη αυτή η διάκριση.

Στο εκτατικό σύστημα εκτροφής τα βοοειδή ζουν καθόλη τη διάρκεια του έτους στην ύπαιθρο. Το τι τρώνε τα μοσχάρια βασίζεται στη βόσκηση φυσικών λειμώνων και μετακινούνται ανάλογα με την υπάρχουσα βλάστηση και το διαθέσιμο πόσιμο νερό. Οι κτηνοτρόφοι επιλέγουν 2 με 3 μήνες πριν τη σφαγή να εν σταβλίζουν τα ζώα τους και να ακολουθούν τη διατροφή που βασίζεται στην κατάρτιση ειδικού σιτηρεσίου. Σε ηλικία 18 μηνών τα ζώα φτάνουν στο επιθυμητό βάρος δηλαδή στα (400-600kg) όπου και οδηγούνται στη σφαγή.

Στο εντατικό σύστημα εκτροφής η διαχείριση είναι εντελώς διαφορετική. Στην περίπτωση που τα ζώα προορίζονται για πάχυνση μετά τον απογαλακτισμό τους, περίπου σε ηλικία 6 μηνών, εν σταβλίζονται και παραμένουν ως τη σφαγή τους. Ο χρόνος που απαιτείται για την πάχυνση δεν ξεπερνά τους 17-18 μήνες. Μέσα στην εκτροφή ο κτηνοτρόφος μπορεί να επιλέξει το σύστημα του ελεύθερου ή του περιορισμένου. Δηλαδή την ομαδοποίηση των ζώων σε κελιά με τη χορήγηση ενός ισόρροπου σιτηρεσίου, αποτελούμενο από χονδροειδείς και συμπυκνωμένες ζωοτροφές.

Το πιο σημαντικό κομμάτι στο τι τρώνε τα μοσχάρια είναι το κόστος για την πάχυνση. Γι΄ αυτό ακριβώς το λόγο κρίνεται σημαντικός ο σωστός καταρτισμός του σιτηρεσίου και η παρακολούθησή της απόδοσής του σε καθημερινή βάση. 

Τι τρώνε τα μοσχάρια όταν είναι νεογέννητα; 

Το τι τρώνε τα μοσχάρια στην πρώτη εβδομάδα της ζωής τους βασίζεται αποκλειστικά στο πρωτόγαλα και στη συνέχεια στο πλήρες γάλα. Το πρωτόγαλα είναι πλούσιο σε ανοσογλοβουλίνες (γ-σφαιρίνες), οι οποίες ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα του νεογέννητου μόσχου. 

Κρεοπαραγωγικές φυλές

Στις κρεοπαραγωγικές φυλές η διατροφή των μόσχων γίνεται με φυσικό θηλασμό, όπου οι μόσχοι παραμένουν με τις μητέρες τους και θηλάζουν κατά βούληση, συνήθως μέχρι την ηλικία των 6 μηνών. Η διαδικασία του θηλασμού αρχίζει 2-5 ώρες μετά τη γέννηση και γίνεται 5-8 φορές στην αρχή και 3-5 στη συνέχεια. Η διάρκεια θηλασμού είναι 5-7 λεπτά της ώρας κάθε φορά, ή 30-60 λεπτά συνολικά. Όσο αυξάνεται η συχνότητα ερεθίσματος του μαστού με το θηλασμό τόσο αυξάνεται η γαλακτοπαραγωγή. Οι τοκετοί επιδιώκονται την άνοιξη ώστε οι μόσχοι, παράλληλα με το θηλασμό, να προσλαμβάνουν χλόη. Με αυτή συμπληρώνουν τις συνεχώς αυξανόμενες ανάγκες τους σε ενέργεια και θρεπτικά συστατικά. Με άλλα λόγια είναι πρακτικά το τι πρέπει να τρώνε τα μοσχάρια τον πρώτο καιρό της ζωής τους, ιδανικά. Από το φθινόπωρο, που διακόπτεται ουσιαστικά ο θηλασμός και δεν υπάρχει διαθέσιμη βοσκή, τους χορηγείται τροφή στο στάβλο. Για ειδικές ζωοτροφές βοοειδών χονδρικής, η ΒΙΟΖΩΚΑΤ Α.Ε. είναι δίπλα σας!

Γαλακτοπαραγωγικές φυλές

Στις γαλακτοπαραγωγικές φυλές γίνεται ο τεχνητός θηλασμός. Δηλαδή, το τι τρώνε τα μοσχάρια στην προκειμένη έχει να κάνει με το τι ρόφημα τεχνητού γάλακτος καταναλώνουν. Αυτό βέβαια αφού θηλάσουν το πρωτόγαλα για 3-5 ημέρες από τις μητέρες τους, 

Ο τεχνητός θηλασμός εφαρμόζεται ευρέως γιατί είναι οικονομικά η συμφερότερη μέθοδος έναντι του φυσικού θηλασμού και βέβαια σε περιπτώσεις όπου:

1. η γαλακτοπαραγωγή των αγελάδων είναι υψηλή ή ανεπαρκής,
2. υπάρχουν νεογνά ορφανά ή υπεράριθμα και
3. η εκτροφή βοοειδών νεογνών γίνεται ανεξάρτητα από τη μονάδα αναπαραγωγής.

Ως ρόφημα μπορεί να χρησιμοποιηθεί, άπαχο ή τεχνητό κτηνοτροφικό γάλα και σπανιότερα ορός γάλακτος ή βουτυρογάλακτος. Το ρόφημα προσλαμβάνεται είτε πόσιμο από κάδους ή με θηλασμό μέσω θηλάστρων, κατά μερίδες σε 2-3 γεύματα. Λαμβάνεται σε προκαθορισμένη ποσότητα και θερμοκρασία 35 - 37oC, ή ψυχρό (5 - 15oC), όταν καταναλίσκεται κατά βούληση. Όταν το ρόφημα είναι διαθέσιμο για κατά βούληση κατανάλωση, παρατηρείται αυξημένη κατανάλωση η οποία μπορεί να δημιουργήσει πεπτικές διαταραχές και εκδήλωση διαρροιών. Για αυτό το λόγο θα πρέπει να προσέχετε στην προκειμένη τι τρώνε τα μοσχάρια σας και σε ποια ποσότητα. Η καθοριστική διατροφή των μόσχων είναι συνήθως συμφερότερη της κατά βούληση. Στην πράξη χορηγούνται 2 γεύματα ροφήματος τεχνητού γάλακτος με 13% ΞΟ, θερμοκρασίας 35-38oC, μέχρι της ηλικίας των 5-6 εβδομάδων. 

Τι τρώνε τα μοσχάρια την δεύτερη εβδομάδα ζωής τους;

Από τη δεύτερη εβδομάδα τα μοσχάρια τρώνε, παράλληλα με το ρόφημα του τεχνητού γάλακτος, φρέσκο νερό, εναρκτήριο μείγμα ΣΖ και καλής ποιότητας χόρτο.

Κριτήρια απογαλακτισμού μπορεί να είναι:

1. Η ηλικία του μόσχου,
2. Ο ρυθμός ανάπτυξης του, 
3. Η συνολική ποσότητα ροφήματος που κατανάλωσε, 
4. Η ημερήσια ποσότητα ξηράς τροφής που καταναλώνει. 

Ο συνδυασμός ηλικίας και καταναλισκόμενης ποσότητας τροφής θεωρείται άριστος όταν σε ηλικία 5-6 εβδομάδων ο μόσχος καταναλώνει τουλάχιστον 500 g ΣΖ την ημέρα. 

Η σκόνη γάλακτος με την οποία παρασκευάζεται το ρόφημα πρέπει να πληροί συγκεκριμένες τεχνολογικές και διαιτοφυσιολογικές προδιαγραφές. Οι πρωτεΐνες του πρέπει να προέρχονται κατά κύριο λόγο από υποπροϊόντα γάλακτος (άπαχο γάλα, τυρόγαλα κ.λπ.) για να είναι ευπρόσβλητες από τα ένζυμα του γαστρικού υγρού του νεαρού μόσχου. Μπορούν όμως να χρησιμοποιηθούν μερικώς και πρωτείνες σόγιας, διαφόρων ζυμών ή ιχθυοπρωτεΐνη κ.ά. Οι υδατάνθρακες πρέπει να είναι κυρίως λακτόζη και γλυκόζη. Η ημερήσια ποσότητα λακτόζης που τρώνε τα μοσχάρια δεν πρέπει να ξεπερνά όμως τα 200 g γιατί μπορεί να προκληθεί διάρροια.

Ομοίως η συμμετοχή του αμύλου δεν πρέπει να υπερβαίνει το 5%, ενώ αποκλείεται η χρησιμοποίηση σάκχαρης. Το λίπος πρέπει να είναι λεπτά διαμερισμένο με παράλληλη προσθήκη γαλακτωματοποιητή, σταθεροποιητή και αντιοξειδωτικού. Στο τεχνητό γάλα πρέπει να υπερέχουν τα κεκορεσμένα λιπαρά οξέα, γιατί τα φυτικά ή ζωικά έλαια που είναι πλούσια σε ακόρεστα λιπαρά οξέα προκαλούν διάρροιες και αυξάνουν τις ανάγκες των μόσχων σε βιταμίνη Ε. 

Στους αγοραζόμενους μόσχους, που μεταφέρονται από τη μονάδα αναπαραγωγής στη μονάδα εκτροφής, για να αντιμετωπιστεί το stress μεταφοράς τους χορηγείται κατά την πρώτη ημέρα μόνο χλιαρό νερό ή τσάι ενισχυμένο με βιταμίνες και αντιβιοτικά, Ενώ κατά τη δεύτερη ημέρα μικρή ποσότητα αραιού ροφήματος γάλακτος. Από την 3η-4η ημέρα εφαρμόζεται το πρόγραμμα εκτροφής βοοειδών με κανονικό ρόφημα, ανάλογα με την ηλικία τους.

Το τι τρώνε τα μοσχάρια μετά τον απογαλακτισμό εξαρτάται από τον τελικό προορισμό τους (αναπαραγωγή ή πάχυνση), μέχρι τον 5ο - 6ο μήνα όμως είναι ίδια και στις δύο περιπτώσεις. Στους μόσχους της ηλικίας αυτής χορηγείται χόρτο καλής ποιότητας (1,5-2 Κg) ή ενσίρωμα αραβοσίτου πλούσιο σε ΞΟ, καρπός (4 kg) και μείγμα ΣΖ (1,5-2 Κg). Μπορούν όμως κάλλιστα να διατηρούνται και επί της βοσκής, εφόσον υπάρχει τέτοια δυνατότητα και εφόσον η βοσκή μπορεί να καλύψει τις ανάγκες τους.

Πάχυνση μόσχων γάλακτος

Η παραγωγική αυτή διαδικασία αποβλέπει στην παραγωγή σφαγίων μικρής ηλικίας, μικρού βάρους και ειδικής ποιότητας. Αυτά χαρακτηρίζονται από ομοιόμορφη επικάλυψη με λίπος, τρυφερό και λεπτόϊνο κρέας με ανοικτό χρωματισμό σάρκας και υψηλή απόδοση σε σφάγιο (65%). Ανάλογα με το βαθμό πραγματοποίησης αυτών των στόχων τα σφάγια κατατάσσονται σε ποιότητες. Σε όλες όμως τις περιπτώσεις τα παραγόμενα σφάγια είναι ανώτερα από κάθε άλλη μορφή πάχυνσης.

Η παραγωγή σφαγίου γάλακτος προϋποθέτει την αποκλειστική διατροφή των μόσχων με γάλα και τη διατήρηση τους σε κατάσταση μονογαστρικού. Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζεται υψηλή πεπτικότητα του σιτηρεσίου και υψηλή απόδοση σε σφάγιο. Η χαμηλή περιεκτικότητα του σφαγίου σε Fe δημιουργεί ελαφρά αναιμία στο ζώο που εξασφαλίζει το σαρκορόδινο χρωματισμό του κρέατος. Το σύστημα αυτό εκτροφής βοοειδών εφαρμόζεται κυρίως στην Δ. Ευρώπη, όπου η πάχυνση αρχίζει με αρσενικά ζώα ηλικίας 5-10 ημερών. Και τελειώνει όταν τα ζώα αποκτήσουν ΣΒ 230-260kg σε ηλικία 4 περίπου μηνών, με μια μέση ημερήσια αύξηση ΣΒ περί τα 1500 g. Τα ζώα αυτά διατηρούνται σε ομάδες των 4-5 ατόμων ανά κελί σε θαλάμους σκοτεινούς με διάτρητο δάπεδο. Το ρόφημα του γάλακτος, η σύνθεση του οποίου αποτελεί συνήθως μυστικό εταιριών, χορηγείται σε 2 - 3 γεύματα ημερησίως.

Για ΜΗΑ ΣΒ 1000 g οι ανάγκες σε ΤΜΑ (Τροποποιημένες μονάδες αμύλου) υπολογίζονται κατά 15%. Και σε ΠΑ κατά 5% λιγότερες από τις αντίστοιχες ανάγκες των 1200 g ΜΗΑ ΣΒ αντίστοιχα.

Για την πάχυνση μόσχων η ΒΙΟΖΩΚΑΤ σας προτείνει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα διατροφής με στόχο τη διατήρηση της υγείας των ζώων σε υψηλά επίπεδα και ταυτόχρονα την αύξηση της παραγωγικότητάς τους.